Arzu ve Gamze Kırtıl ilginç ve yenilikçi performansları ile kendi jenerasyonlarının en yetenekli piyano düolarından biri olmayı başararak kitlelerin beğenisini kazandılar. Dört piyanoluk bir ansambl dâhil olmak üzere, oda müziği ve orkestra konserlerinde dünyaca ünlü pek çok müzisyenle çalışan ikilinin Barok ve Klasik eserlerden yirminci yüzyıl ve günümüz bestecilerinin eserlerine kadar uzanan çok geniş bir repertuarı bulunmaktadır.

İstanbul'da doğan ve piyano eğitimlerine Ankara Devlet Konservatuarı'nda Profesör Tulga Cetiz ile başlayan ikiz kız kardeşler, çalışmalarını Tatiana Pikaizen ve Ayşegül Sarıca ile sürdürdü. Yüksek lisans derecelerini aldıktan sonra Fransa Perpignan'da Marie-Christine Guichot'dan eğitim almak üzere burs kazanan ikili altın madalya ile mezun oldu. Daha sonra Fransız Hükümeti'nden de bir burs kazanan kız kardeşler, École Normale de Musique de Paris'te döneminin en ünlü piyano hocalarından biri olan Germaine Mounier'den ders aldı. Jürinin takdirleriyle konser piyanistliği diploması (Diplôme Supérieur de Concertiste) alarak mezun oldular.

Bir düo olarak ilk konserlerini 1993 yılında Hikmet Şimşek yönetimindeki Ankara Devlet Konservatuvarı Orkestrası ile veren ikili, Mozart'ın Mi Bemol Majör Konçertosunu icra etti. Paris'te eğitimlerini sürdürdükleri dönemde, aralarındaki doğuştan gelen uyumdan yararlanarak kariyerlerine bir piyano ikilisi olarak adım atmaya karar veren Arzu ve Gamze Kırtıl, Bordeaux'da düzenlenen 6. Medoc-Aquitane Piyano Yarışması’nda birincilikle ödüllendirildi. Daha sonra da Roma'da gerçekleştirilen 10. Uluslararası Genç Piyanistler Yarışması’nda ödüle layık görülen ikili o tarihten bu yana Fransa, İtalya, Rusya, İngiltere, Lüksemburg, Avusturya ve Türkiye'de konserler verdi. Burada prömiyer kaydı olarak sunulmakta olan Maria Lord'un Three Pictures for Two Pianos eserinin de aralarında bulunduğu birkaç eser, yeni müziklere destek veren Arzu ve Gamze için özel olarak yazıldı ve onlara ithaf edildi. 2010 İstanbul Kültür Başkenti kutlamalarında ikili Wolfgang Gangkofner tarafından dört piyano için bestelenmiş ve kendilerine ithaf edilmiş olan Teamwork I'ın dünya prömiyerini sundu.

Duo Kırtıl'ın en ünlü performanslarını sergiledikleri başlıca salonlar arasında Londra St. John's Smith Square, St Petersburg Smolny Katedrali, İstanbul Aya İrini, Luxembourg Philharmonie, Salzburg Wiener Saal ve Paris Salle Cortot yer almaktadır. Kız kardeşler, aralarında Bilkent Senfoni Orkestrası, Bursa Devlet Senfoni Orkestrası, Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası, Philharmonia Britannica ve CNR Perpignan Orchestra'nın da bulunduğu çok sayıda orkestra ile birlikte konserler verdi. Tadeusz Strugała, Juosaz Domarkas, Peter Fender, Daniel Tosi, Erol Erdinç ve Işın Metin birlikte çalıştıkları ünlü orkestra şeflerinden bazılarıdır.

Lüksemburg ve Ankara arasında mekik dokuyan Arzu ve Gamze Kırtıl yoğun çalışma tempoları içerisinde festivaller ve özel etkinlikler için heyecan verici yeni projeler de üretmektedir. İkili, sahne çalışmalarının yanı sıra Türkiye'de düzenli ustalık dersleri de vermekte ve Türkiye'deki bölgesel müzik okullarına eğitim amaçlı ziyaretlerde bulunmaktadır.

 

Frédéric Chopin Do Majör Rondo, Op. 73

En ünlü bestecilerden biri olan Frédéric Chopin'in (1810–49) bu piyano eseri, iki piyano için yazdığı tek besteydi. Chopin'in son dönemlerinde (ve ölümünden sonra) 73 no'lu opus olarak bilinen bu eser aslında Chopin'in müzik hayatının ilk dönemlerinde Varşova Konservatuvarında eğitim görmekte olduğu yıllarda yazılmıştı. Chopin 1826 yılında burada çalışmalarına başladı. İki Piyano için Do Majör Rondo'yu bestelediği 1828 yılında ilk orkestra bestelerini yazmaya başladı ve yayınlanması ümidiyle yayıncılara gönderdi. 1828 yazını Polonya'nın kırsal kesiminde büyük bir evde Rondo üzerinde çalışmakla geçiren Chopin'in bu dönemde duyduğu gençlik hissi ve yaz coşkusu eserin kendisinde de hissedilmektedir. Eser hafif, dans temalı, arpejli üçlemelerden ve ustaca bir teknik gerektiren uzun on altılık pasajlardan oluşan serbest bir rondo olarak yazılmıştır. Tekrarlanan tüm bu öğelerin ardından virtüözite isteyen nağme ve arpejler ile eser ani bir biçimde sonlanır.

 

Maurice Ravel Rapsodie espagnole

1895 ve 1897 yılları arasında genç bestekar Maurice Ravel (1875–1937) dört el için Sites auriculaires adıyla anılan iki eser yazdı. Bunlardan Habanera isimli eser yaklaşık on yıl sonra 1907-8 yıllarında Rapsodie espagnole isimli orkestra rapsodisinin bir parçası oldu. Her ne kadar bu eserin orkestra ile icra edilen versiyonu daha yaygın olarak bilinse de, Ravel aslında bu eseri ilk olarak iki piyano için bestelemiştir. İspanya sınırı yakınlarındaki Ciboure'un Basque kasabasında doğan Ravel, Madrid'de büyümüş olan annesi sayesinde genç yaşta bu ülkenin kültüründen etkilenmişti. Kendisinin yaşamı boyunca ülkeye duyduğu hayranlık Manuel de Falla tarafından 'zarif ve özgün bir İspanyolluk¬' olarak tanımlanmaktaydı. Rapsodie espagnole'ün dört bölümü seslerin tekinsiz daveti ve bir alacakaranlık hissiyatı ile başlar; de Falla'yı ertesi sene Noches en los jardines de España üzerinde çalışmaya yönelten belki de eserin bu yönü olabilir. İlk bölümü İspanyol dans ritmleri Malagueña ve Habanera takip ederken, bunlardan üçüncü bölüm Ravel'in bilhassa sevdiği bir formdur. Eser bir Feria festivalinin coşkulu bir tasviri ile sonlanır.

 

Dmitri Shostakovich İki Piyano için La Minör Konçertino, Op. 94

Sovyet besteci Dmitri Shostakovich'in (1906–75) 1953 yılında yazdığı bu eser, aynı yıl tamamladığı 10. senfoninin sarsıcı orkestra düzenlemesinden oldukça farklı bir yapıya sahiptir. Bestecinin daha önceki Prelüd ve Füglerinin (1950-51, op. 87) karmaşık yapılarının aksine stil olarak belirgin biçimde diatonik yapıda olan Konçertino, La minör tonunda oldukça geleneksel bir sonat yapısına bağlı kalır. Yavaş tempoda başlayan giriş bölümünde sakin korallar ile güçlü noktalı ritmler yer değiştirirken devamında gelen alle¬gretto eserin kalanının neşeli havasını yansıtır. Koral pasajların tekrarlanmasının ardından yine allegretto'ya geçilir ve eser ani bir finalle heyecan verici bir biçimde sonlanır. Bilindiği kadarıyla Shostakovich hem Konçertino'nun hem de kısa süre sonra yazdığı İkinci Piyano Konçertosu'nun (1957, op.102) muazzam bir tekniğe sahip genç piyanistlere hitap eden eserler olmasını istemişti. Bu iki eserde yansıtılan neşeli ruh hali kimilerince Stalin'in 1953'teki ölümüne bağlansa da, bunun bestecinin Konçertino'yu ve İkinci Piyano Konçertosu'nu ithaf ettiği oğlu Maxim için eserler yazma arzusunun bir yansıması olması da bir o kadar muhtemeldir.

 

Fazıl Say İstanbul'da Kış Sabahı

Arzu ve Gamze Kırtıl gibi, Fazıl Say da (d. 1970) memleketi Ankara'daki konservatuvarın mezunlarından biridir. Uluslararası alanda tanınmış bir piyanist olan ve besteci yönüyle giderek artan bir ilginin odağı haline gelen Say, çok çeşitli ansambllar için eserler yazmış, ayrıca Schleswig-Holstein ve Salzburg festivalleri için çalışmalar yapmıştır. Say'ın müziğinin karakteristik özelliği, ister enstrümantasyon ister buradaki gibi geleneksel bir melodinin kullanımı olsun, Türkiye'nin geleneksel müziklerine ait unsurları barındırmasıdır. Dört el için yazılmış ve ilk kez burada kaydedilmiş olan İstanbul'da Kış Sabahı (2012) daha önce yine Say'ın eseri olan Kara Toprak'ta (1997) kullanılmış olan bir teknik ile başlar; eserde icracılar saz ya da ud sesini taklit eder biçimde piyano tellerini sol elleriyle kapatarak sesleri sönümlerler. Yükselen ve alçalan arpejlerin eşlik ettiği daha akıcı nitelikteki ana melodi Say'ın Kara Toprak'taki tekniği ile birleşir, ardından İstanbul sabahının sessizliği yumuşak akışlı bölümler arasına serpiştirilen yüksek oktavlar ve aralıklarla bölünür. Eser açılış bölümündeki melodinin tekrarını takip eden uzun aralıklara sahip sakin bir final ile nihayete erer.

 

Witold Lutosławski Wariacje na temat Paganiniego ( İki Piyano İçin Paganini'nin Bir Teması Üzerine Çeşitlemeler)

Polonyalı besteci Witold Lutosławski'nin (1913–94) daha sonraki yıllarda bestelediği ve muhtemelen daha ünlü olan a¬leatorik kontrpuan ve 12 ton müziğinin kullanımı ile öne çıkan eserlerinden oldukça farklı bir yerde duran bu eser, ilk dönem bestelerinden biridir. Bu eser 1941 tarihinde, bestecinin savaş öncesi halk müziği döneminin sonunda yazılmıştır. Polonya'nın başkenti Varşova'nın Alman işgali altına girmesiyle, şehirde müzik hayatı büyük ölçüde kısıtlanmıştı ve çok az insan besteci olarak yaşantısını sürdürebilmekteydi. Lutosławski'nin besteci dostu Andrzej Panufnik ile oluşturduğu piyano düosu, dönemin eğlence mekânlarında konserler vererek kendi yazdıkları düzenleme ve be¬steleri icra ediyordu. Savaşın sonunda Varşova'nın neredeyse tamamen yıkılmasıyla bu besteler de kaybolmuş, Paganini'nin Bir Teması Üzerine Çeşitlemeler o tarihlerden günümüze ulaşabilen tek eser olmuştur. Paganini'nin 24 kapris op.1 eserinden bilinen tema iki piyano için ya¬zılmış çeşitlemelerde kendini fark ettirmektedir; bestecinin eser içerisinde giderek artan biçimde bölümleyerek kullandığı tema eserin kapanışında etkili bir biçimde farklı bir tonda yeniden şekillenmiş olarak karşımıza çıkar. Eser Lutosławski’nin 1950'lerden itibaren gerçekleştirdiği daha radikal denemelerinden önceki bir tarihe ait olsa da, kromatik dizilimlerde ve belli aralıklı yapı ve tekstür tercihlerinde sonraki tarihlere ait çalışmaların izlerini bulmak mümkündür.

 

Maria Lord Three Pictures for Two Pianos

Viyana'da yaşayan besteci Maria Lord (d. 1969) esasen İngiltereli olup Avusturya'ya yerleşmeden önce Leeds ve Londra'da eğitim aldı. Bu parça, özel olarak Arzu ve Gamze Kırtıl için yazılmış Three Pictures for Two Pianos (2011) isimli eserin prömiyer kaydıdır. Eserin adından da anlaşılacağı üzere, her bir bölümün dinleyicinin zihninde bir resim canlandırması amaçlanır, ancak besteci belirgin bir imgeyi hedeflemekten kaçınarak müzikle eşleşecek en uygun resmi dinleyicinin kararına bırakır. Yüksek bir tremolando ile açılan eser ağır blok akorlar ve arpejli pasajlarla örülür, ardından sönümlenen bir çan sesini andıran bir bölüm ile eser uzun, sessiz bir finale bağlanır. Triller ve süslemelerle örülü Picture II uzun melodik tonlara dayalıdır, hareketli üçüncü bölüm ise akıcı on altılık pasajları rengârenk tınılar ile bir araya getirirken finalde heyecan verici bir valse geçerek nihayete erer.

 

Camille Kerger Ausklänge

1957'de Lüksemburg'da doğan Camille Kerger ilk olarak Lüksemburg ve Metz'de trombon, şan ve kompozisyon dersleri, ardı¬ndan da Mannheim ve Düsseldorf müzik okullarında ileri ses eğitimi aldı. Çeşitli orkestralarla trombonist olarak çalışan Kerger aynı zamanda Lüksemburg'da ve diğer ülkelerde konserler ve operalarda tenör olarak eserler icra etti. Halen INECC (Euro¬pean Institute of Choral Singing) direktörü olan Kerger daha ziyade operalar ve sahne çalışmalarından oda müziğine ve liedlere kadar uzanan geniş yelpazedeki besteleri ile tanınmaktadır. Dört el için yazılmış Ausklänge (1988) isimli bu eser, kelime anlamı itibariyle sonuç veya bitişlere, özellikle de yavaş yavaş sönen (ausklingen) çan sesleri gibi imgelere gönderme yapmaktadır. Eser boyunca varlığını hissettiren bu fikir, parlak kreşendo özellikte sekizlik ve on altılık pasajlarla başlar ve seslerin her birinin tınlamaya devam ederek (lasciare vibrare) zarif ses dizileri yaratığı bölümlere doğru ilerler. Ardından sekizlik ve on altılık pasajlar tekrarlanır ve çan sesini andıran pasajlar bitişe doğru neredeyse tam bir sessizliğe gömülür.